(درآمدي بر مخاطره و ايمني در برنامه‌هاي كوهنوردي زمستانه)

 انجمن پزشکی کوهستان ایران: شش ماه دوم سال در راه است. اگر چه حادثه در كوهنوردي سال و ماه و روز و شب نمي‌شناسد، اما آمار حوادث كوهنوردي در ايران، نشان از بالاتر رفتن احتمال حوادث در شش ماه دوم سال، بويژه فصل زمستان، دارد. چرا چنين است و چه بايد كرد؟

زيبايي كوه در زمستان، مي‌توان گفت دو چندان است. اين زيبايي افزون، در كنار فزوني سطح چالش‌هاي كوهنوردي و درجه‌ي بالاي مهارتي كه لازمه‌ي توفيق در برنامه‌هاي زمستانه است، جذابيتي مضاعف براي اجراي برنامه در شش ماه دوم سال پديد مي‌آورد. ممكن است كوهپيمايان غيرحرفه‌اي ترجيح دهند سه چهار ماه از سال به كوه نروند يا در برنامه‌هاي جدي شركت نكنند تا به اصطلاح وضع هوا و زمين خوب شود و بعد خوش‌خوشك به طبيعت راه يابند، اما كوهنورداني با درجه‌ي بالاتري از "طلب" و "مهارت"، كه "ايمان دارند به  آغاز فصل سرد" گاه مي‌گويند، كوهنوردي يعني كار زمستانه در كوهستان و تا كسي مثلاً يك دماوند زمستانه را تجربه نكند، شايد به معناي اتمّ كلمه نتوان كوهنوردش خواند.

البته پيدا است كه موضع ما در اين باره، چيزي از جنس ثبت افتخار و جلب نظر و آفرين و به‌به ِ اين و آن نيست، تأكيدي بر جذاب و متفاوت بودن برنامه‌هاي زمستانه است. خلاصه اين كه نمي‌خواهيم بگوييم پيش به سوي برنامه‌ي زمستان، اما مي‌خواهيم بگوييم: 1- بشارت باد كه فصل سپيدي و سردي و زيبايي در پيش است 2- اين سپيدِ سرد در كنار زيبايي‌ها كه دارد، خطرآفرين نيز هست، تا چه اندازه براي پذيرش و مديريت مقتضيات فصل سردوزيبا آماده‌ايم؟

توصيه‌هاي كلي ما:
1-     براي يك زمستان خوب و موفق، بايد از مهرماه كار را آغاز كرد.
2-     براي كساني كه قصد اجراي برنامه‌هاي جدي در فصل زمستان دارند، تهيه‌ي تقويم شش ماهه شايد از تقويم سه ماهه بهتر باشد. اگر كسي مثلاً مي‌خواهد حتماً دي و بهمن ماه دماوند يا علم كوه و خلنو و خش‌چال و آزاد كوه، يا حتي سركچال و ناز و كهار  تجربه كند، پسنديده نيست كه اواخر آذر دست به كار برنامه‌ريزي شود. بايد دست‌كم از يكي دو ماه زودتر دست به كار شد.
3-     پس از تهيه‌ي فهرستي از برنامه‌هاي مطلوب و جدول زماني، خوب است مخاطرات محتمل زمستانه براي هر يك از برنامه‌ها نيز تهيه گردد و راه‌هاي پيشگيري و مخاطره براي هر يك انديشيده شود. مثلاً اگر صحبت از منطقة علم كوه باشد؛ گذرهاي بهمن گير: 1- قبل از ونداربن (جاده بين محل كنوني فدراسيون و ساختمان در حال احداث) =› خودداري از عبور تا سه روز پس از بارش سنگين برف يا عبور در ساعات 11 تا 2 بعداز ظهر  2- دره‌ي كشتي‌سنگ، خودداري از شب‌ماني در اطراف و حتي روي كشتي‌سنگ (محلي‌هاي باتجربه‌هاي حتي مي‌گويند كمپينگ در زير، درست زيرِ كشتي‌سنگ اي بسا امن‌تر از روي كشتي‌سنگ است) مي‌توان يك ساعت بالاتر رفت و در محل امني در كنگلك اقدام به كمپينگ كرد. 3- كنگلك‌ پايين و بالا و  4- لزونك‌ پايين و بالا. در طول مسير كنگلك‌ها و لزونك‌ها بايد نخ بهمن وصل باشد و در عبور از دهليزها حتماً طبق اصول عبور از شيب‌هاي بهمني، از ديده‌بان استفاده شود و ...

خُب، اين فقط مثال بود. مخاطرات زمستانه كه به بهمن محدود نمي‌شود، اصلي‌ترين خطر سر راه، سرمازدگي است. و نيز گم شدن در مه و سقوط از ارتفاع و ... بايد اين فهرست را كامل كرد و در باره‌ي پيشگيري و آمادگي براي مقابله با هر يك از اين مخاطرات تمهيدات لازم را انديشيد. (در اين باره منابع و پايگاه‌هاي اينترنتي خوبي وجود دارد. براي سرمازدگي، از جمله وبلاگ دوست گرامي دكتر فريد عباسي كه لينك آن در همين صفحه وجود دارد، اكيداً توصيه مي‌شود).
4-     ترجيحاً قطعي كردن اعضاء تيم چند ماه پيش از برنامه و ايجاد توافقات روحي لازم.
5-     برگزاري جلسات گفت‌وشنود و تحليل برنامه‌هاي مشابه، با حضور دوستان باتجربه و اعضاء پيش‌بيني شده‌ي برنامه.
6-     تكميل تجهيزات.
7-     برگزاري پيش‌برنامه‌هاي مناسب.

 پيوست 1:  شور و آرامش در پيوند با طبيعت ِ ظاهراً خشن زمستان، به گونه‌اي بي‌مانند بدست آوردني است، اگر بدرستي مخاطرات آن را بشناسيم و مديريت كنيم.  . . .  يك"آرامش توأم با شور"، همان چيز كه اين روزها بسي كم‌ياب است و گران...
پيوست 2:  پيش از زمستان، پادشاه فصل‌ها پاييز از راه خواهد رسيد، از دستش ندهيم ...

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: