روش توصیه شده برای صعود از شیب هایی با برف سفت :

بیلچه کلنگ را رو به جلو قرار داده ، انگشت شصت را دور بیلچه و انگشت اشاره روی دسته کلنگ قرار می گیرد و سه انگشت دیگر به دور تیغه قرار می گیرد.

فایده این روش در هنگام سقوط حالت مناسب کلنگ برای ترمز است.

اگر برف بسیار نرم باشد می توان تیغه را به سمت جلو قرار داد . در این حالت انگشت شصت به دور تیغه انگشت اشاره بر وری دسته کلنگ و سه انگشت دیگر به دور بیلچه قرار داده می شود.

در این حالت در صورت به هم خوردن تعادل سریعا می توان تیغه کلنگ را داخل برف فرو برد .

همواره بند کلنگ را اندازه کرده و در مچ دست کوه انداخته می شود هیچ وقت بند کلنگ از دور مچ آزاد نمی شود . کارآموزان همواره باید بند کلنگ را در دست سمت کوه بیاندازند.

خود حمایت با کلنگ

در صورتی که تعادل شما بر روی برف برهم بخورد می توان در وهله اول با فرو نمودن کلنگ درون برف همانند شکل زیر خود را متوقف نمایید.

در تصاویر فوق به خاطر واضح تر شدن تصویر بند حمایت کلنگ حذف شده . ولی شما باید در همه حال از آن استفاده کنید.

روش اول : پا ، پا

روش دوم : کلنگ پا ، کلنگ پا

اگر کلنگ در دست راست باشد همیشه بعد از تماس کلنگ با سطح برف اول پای مخالف حرکت می کند در ضمن وضعیت پا و قرار گرفتن آن روی مسیر مانند صعود بدون کلنگ می باشد حتما باید دو نقطه روی زمین قرار داشته باشد یا ( یک کلنگ ، یک پا ) یا ( هر دو پا که در اینجا برای تکیه گاه بعدی کلنگ به حرکت در می آید ) .

کلنگ عمود بر سطح افق در مقابل بدن کوهنورد روی شیب زده می شود بطوری که تیغه و بیلچه در جهت عرض شیب قرار بگیرد.

عمود کوبیده شدن کلنگ بسیار مهم است.

توجه مهم : ( بیلچه و تیغه به طرف بدن کوهنورد نباشد )

دو دست روی تیغه و بیلچه قرار می گیرد و پاها به طور موازی به نوبت حرکت می کنند ، پاشنه نسبت به سطح افق تا 10 درجه بالا است .

طریقه حرکت :

1- کلنگ 2- پا 3- پای دیگر

برای این صعود حداقل باید 3/1 از تیغه کف پا روی شیب قرار بگیرد تا بتوانیم مستقر شده و حرکت بعدی را انجام دهیم . کلنگ باید در دست سمت کوه باشد.

نحوه گام برداری در این مسیرها

ابتدا کلنگ حرکت می کند ، بعد پای سمت دره و بعد پای سمت کوه به همین ترتیب به پیشروی ادامه می دهیم .

- نحوه تغییر مسیر دادن زیگزاگ و تعویض کلنگ : با سه حرکت پا ، کلنگ را عوض می کنیم و در دست دیگر می دهیم . ابتدا رو به کوه قرار می گیریم ، کلنگ را با دو دست در برف فرو کرده سپس جای پای مناسب برای دو پا مشخص و کنده می شود بعد تعویض بند حمایت کلنگ ، همزمان با بیرون آمدن دست راست یا چپ ، دست دیگر به داخل بند می رود ، سپس تیغه کلنگ به سمت مسیر قرار می گیرد و مسیر را ادامه می دهیم .

- مسیر تراورس : کلنگ در دست کوه قرار می گیرد سپس پای دره و بعد پای سمت کوه حرکت می کند . اگر شیب مسیرتند تر بود می توان مانند شکل زیر عمل نمود . در این حالت تیغه حتما به سمت جلو باشد.

با توجه به شیب بدن حالت نشسته به خود می گیرید . ( مانند حالت بدن اسکی بازان )

حرکت روی پاشنه های پا ( با ضربه به برف ) پنجه ها در جهت مسیر حرکت بوده و تیغه کلنگ رو به کوه می باشد.

بدن رو به کوه قرار می گیرد و کلنگ در مقابل بدن کوهنورد به طور عمودی و در برف زده می شود به طوری که تیغه و بیلچه در جهت عرض شیب قرار بگیرد ، دو دست روی کلنگ قرار می گیرد بعد ابتدا با پاها به طور موازی با هم روی پنجه پا ، دو قدم به سمت پایین می زنیم و بعد کلنگ را پایین می آوریم و بعد از اسقرار کلنگ در برف ، مجددا حرکت پاها را انجام می دهیم در ضمن وزن بالا تنه باید روی کلنگ باشد و بدن به عقب متمایل نشود بر عکس صعود در شیب.

یک دست در پایین کلنگ نزدیک سخمه قرار می گیرد و دست دیگر در بالای کلنگ قرار می گیرد ، به طوری که چهار انگشت روی تیغه و انگشت شست زیر بیلچه قفل می شود تیغه به طرف خارج از بدن کوهنورد یا سر تیغه به سمت برف قرار می گیرد . به حالت نیمه نشسته در حالی که سخمه کلنگ با زاویه نسبت به شیب روی برف زده می شود ، سر می خوریم و سخمه کلنگ روی برف حرکت می کند ، هر چه فشار وری کلنگ بیشتر شود سرعت کمتر می شود و هرچه زاویه کلنگ با زمین کمتر شود سرعت بیشتر می شود ، پنچه های پا باید در جهت مسیری که پایین می رویم باشند انحراف پنجه های پا به طرف داخل باعث کاهش سرعت وبه طرف خارج باعث به هم خوردن تعادل می شود و برای ترمز بهتر است به سمت دسته کلنگ بچرخیم و با تیغه های کفش با برشی که روی برف ایجاد می کنیم عمل ترمز را انجام دهیم . در دور زدن با سخمه محدودیت هایی وجود دارد و نمی توان مارپیچ زد ولی در کار پیشرفته زیگزاگ زدن امکان پذیر است معمولا مانور حرکت در طرفی که کلنگ قرار دارد بیشتر است.

منبع: طرح درس فدراسیون کوهنوردی - با تشکر از وبلاگ باشگاه کوهنوردان کوهسار نیشابور