حرکات اصلاحی چیست؟

 

انجمن پزشکی کوهستان ایران: ورزش کوهنوردی از ورزشهایی است که بواسطه فعالیت طولانی و متعاقب ساعت ها صعود و حمل بار سنگین خصوصا در برنامه های زمستانی شرایط ویژه ای  در انقباض و انبساط عضلات خاص ایجاد می کند. کوهنوردان معمولا دارای اندام تحتانی و پاهای قوی و دستهای ضعیف تر ی هستند. بواسطه همین مشکل لازم است کوهنوردان با انجام حرکات اصلاحی در طول هفتهسعی نمایند نسبت به تقویت سایر عضلات خود اقدام نمایند تا از اندامی متناسبتر برخوردار گردند. در اینجا اصول حرکات اصلاحی شرح داده شده تا مورد استفاده کوهنوردان عزیز قرار گیرد.

اگر می خواهید بدانید ساختار قامتی شما در وضعیت طبیعی قرار دارد، اگر می خواهید از طبیعی بودن دامنه حرکتی مفاصل بدن خود اطمینان حاصل کنید .

اگر می خواهید از عوامل بروز دردهای ناشی از انحرافات مفصلی بیشتر بدانید

اگر می خواهید تناسب اندام و ظاهر خوشایند خود را حفظ کنید و از عوامل ایجاد ظاهر ناخوشایند جلوگیری کنید

اگر می خواهید خستگی حاصل از فعالیتهای روزمره را به تعویق بیندازید

اگر می خواهید از بروز برخی از آرتروزهای زودرس پیشگیری کنید.

باعلوم مربوط به شناخت ناهنجاریهای جسمانی و حرکات اصلاحی بیشتر آشنا شوید.

خواننده گرامی شاید شما احساس می کنید بدون انجام حرکات سخت ورزشی هم زندگی خوب و لذت بخشی دارید و به همین دلیل نیازی به اختصاص دادن زمانی مناسب جهت انجام حرکات ورزشی هدفدار و برنامه ریزی شده را لازم نمی بینید،اما:

آیا می دانید کم تحرکی ،اضافه وزن،چاقی و عادت های غلط از عوامل ایجاد کننده درصد زیادی از ناهنجاریهای جسمانی می باشند؟

آیا می دانید کاهش دامنه طبیعی حرکت مفاصل عامل بروز اختلال در وضعیت طبیعی بدن میباشد و محدودیت های حرکتی را ایجاد می کند؟

آیا می دانید هرگونه اختلال در وضعیت طبیعی مفاصل و عضلات فعالیتهای اصلی و روزمره انسان مانند خوابیدن،نشستن،ایستادن و راه رفتن را تحت الشعاع خود قرار خواهد داد؟

آیا می دانید محدودیت حرکتی در یک مفصل یکی از مهمترین عوامل بروز دردهای مفصلی و ایجاد آرتروز زودرس خواهد شد؟

آیا می دانید ناهنجاریهای جسمانی علاوه بر مشکلات جسمانی می تواند زمینه ساز بروز اختلالات روحی ،روانی و اجتماعی باشد؟

آیا می دانید شناخت ناهنجاریهای جسمانی و حرکات اصلاحی به شما کمک میکند بطوریکه:

1- می توانید با شناخت عوامل ایجاد کننده ناهنجاریها آنها را حذف یا کنترل کنید.

2- می توانیدبا آگاهی  از عوارض ناشی از ناهنجاریهای جسمانی از گسترش آن جلوگیری کنید.

3- میتوانید با تمرینات اصلاحی بسیار ساده ، خوابی خوش، نشستنی راحت، ایستادنی متعادل و راه رفتنی لذت بخش داشته باشید.

با ارائه سلسله مباحث شناخت ناهنجاریهای جسمانی و حرکات اصلاحی قصد داریم هر هفته یکی از ناهنجاریهای جسمانی را معرفی تا ضمن شناخت عوامل ایجادکننده و عوارض ناشی از آنها ،راههای تشخیص وجود ناهنجاری و طریقه اصلاح آنرا ارائه نمائیم زیرا معتقدیم حرکات و تمرینات اصلاحی عمر را زیاد نمی کند ولی زندگی را لذتبخش خواهد کرد.

ضمنا" پیگیری این مطالب را به شما هم که احساس می کنید در وضعیت جسمانی کاملا" طبیعی هستید، توصیه می کنیم زیرا با روش های بسیار ساده می توانید به راحتی طبیعی بودن دامنه حرکتی مفاصل و ساختار قامتی خود را ارزیابی کنید.

بطور کلی حرکات اصلاحی به کلیه حرکات و تمرینات و روشهایی گفته می شود که جهت رفع یا پیشگیری از ضعفهای(جسمانی ،عضلانی،ارگانیکی و هماهنگی)بکار می رود.

قبل از ارائه تمرینات اصلاحی ابتدا بایستی ناهنجاریهای غیرقابل اصلاح و ساختاری را از انواع قابل اصلاح تفکیک نمود، که معمولا" با دانستن عوامل ایجادکننده تفکیک آنها به راحتی قابل تشخیص می باشد.

الف)اصلی ترین عوامل ایجادکننده ناهنجاریهای ساختاری و غیرقابل اصلاح

1-اختلالات ژنتیکی و مادرزادی

2-بیماریهاو صدماتی که با ایجاد محدودیت و نقص ارتوپدیک،مفصلی و سیستم کنترل عصبی عضلانی همراه است.

3-کمبود محرکات رشدی مثل نورآفتاب،موقعیت جغرافیایی وآب و هوا و تغذیه نامناسب

     4-وضعیتهای روانی و شخصیتی

     5-مسائل فرهنگی ،تربیتی و نژادی

     6-تیپ بدنی مثلا" افراد چاق یا خیلی قدبلند

     7-کهولت سن

که البته در مواردی پس از حذف یا تعدیل عامل ایجاد کننده و تجویز پزشکان و متخصصین امر می توان تاحدی با حرکات اصلاحی واستفاده از  وسایل کمکی نسبت به پیشگیری اقدام و یا ازانتقال به مفاصل دیگر و گسترش ناهنجاری های ساختاری جلوگیری بعمل آورد.

ب)اصلی ترین عوامل ایجاد کننده ناهنجاریهای جسمانی قابل اصلاح

باید توجه داشت که با تغییراتی در شیوه انجام فعالیتهای روزمره زندگی و با تمرینات اصلاحی می توان از بروز این دسته از ناهنجاریها و گسترش یا انتقال آنها به مفاصل دیگر جلوگیری بعمل آورد.

(تذکر! ناهنجاریها هم اگر به موقع شناسایی و اصلاح نشوند ،می توانند به نوع ساختاری و غیر قابل اصلاح تغییر شکل داده و عامل انتقال ناهنجاری به مفاصل مجاور خود شوند)که عبارتند از:

1-  فقر حرکتی و عدم استفاده از دامنه حرکتی طبیعی مفاصل که به مرور باعث ضعف و یا کوتاهی گروهی از عضلات اطراف مفاصل کم تحرک خواهد شد.

2-   عادات نامناسب یا غلط در خوابیدن،نشستن ،ایستادن ،راه رفتن و حمل اشیا

3-  وضعیت شغلی و اتخاذ شرایط خاص بدنی جهت انجام امور شغلی و زندگی و بطور کلی عدم رعایت اصول ارگونومی در محیط کار و زندگی

4-  تقلید الگوهای رفتار حرکتی و اتخاذ وضعیت های نامناسب برای همسان سازی ظاهری با شخصیت های اجتماعی،ورزشی و هنری

5-  استفاده از پوشاک نامناسب مثل کفش تنگ و عدم استفاده از وسایل کمکی مثل عینک و سمعک برای کسانی که ضعف بینایی یا شنوایی دارند.

6-   استفاده از تجیزات نامناسب در محیط کار و تحصیل و زندگی مثل: میزو صندلی و ...

7-   عدم رعایت توازن بین جذب و مصرف کالری که منجر به اضافه وزن خواهد شد.

 انواع ناهنجاریهای جسمانی

با توجه به اینکه اضافه  وزن از عوامل ایجادکننده و تشدید ناهنجاریهای جسمانی می باشد و توجه به آن در اولویت میباشد،لذا تصمیم گرفته ایم از ناهنجاریهای اندام تحتانی اغاز کنیم:

*ناهنجاریهای پا:

1-کف پای صاف                    2-کف پای طاقدیسی             3-پای چرخیده به خارج

4-پای چرخیده به داخل             5-اینورژن                         6-اورژن

7-شست کج                         8-انحراف سایر انگشتان

*ناهنجاریهای زانو:

1-زانوی پرانتزی                   2-زانوی ضربدری                     3-زانوی عقب رفته

4-زانوی خمیده                    5-زانوی فیکس شده

*ناهنجاریهای لگن

1-لگن چرخیده به جلو              2-لگن چرخیده به عقب                  3-لگن نامتقارن

*ناهنجاریهای ستون مهره ها:

1-کمر گود(لوردوز)              2-کمر صاف

3-پشت گرد(کیفوز)                 4-سر به جلو

5-انحراف جانبی ستون مهره ها(اسکولیوز)

6-گردن کج                                    7-پشت تابدار

*ناهنجاری شانه ها

1-افتادگی شانه ها                           2-شانه های گرد

 تهیه کننده: اکبرچاوشیان دبیر و مسئول کمیته حرکات اصلاحی هیئت پزشکی ورزشی استان کرمان- مدرس حرکات اصلاحی دانشگاه فنی و حرفه ای

برگرفته از سایت فدراسیون پزشکی ورزشی